RUV hefur ekki áhuga á ferskum hugmyndum varðandi kynningu á Icesave

Það kom mér gleðilega óvart að visir.is vakti athygli á þessu efni með birtingu meðfylgjandi greinar. Ég hef ekki séð hana annars staðar og ákvað því að birta hana hér líka þar sem mér er í mun að vekja athygli á því starfi og þeirri hugmyndaauðgi sem blómstrar niður í grasrótinni:

Það ætti að vera til marks um lýðræðisumbætur í samfélaginu að á rétt rúmu ári hafa verið haldnar hér tvær þjóðaratkvæðagreiðslur og sú þriðja er framundan. En er nóg að halda þjóðaratkvæðagreiðslur eingöngu til að hægt sé að tala um lýðræðisumbætur? Þarf ekki að ganga alla leið og kynna það sem kjósendum er gefinn kostur á að velja um til að hægt sé að tala um raunverulegar lýðræðisumbætur?

Íslenskir kjósendur fá tækifæri til að skera úr um nýju Icesave-lögin í þjóðaratkvæðagreiðslu þ. 9. apríl n.k. eða rétt rúmu ári eftir að þeir höfnuðu Icesave II. Nú eins og þá voru það réttlætissinnaðir eldhugar sem unnu að því í sjálfboðavinnu að upplýsa kjósendur um raunverulegt innihald og þýðingu samkomulagsins fyrir réttar- og efnahagsstöðu landsins.

Eftir að forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, vísaði Icesave III í þjóðaratkvæðagreiðslu hefur öflug grasrót unnið að því hörðum höndum að vekja upp málefnalega umræðu um ýmis spursmál varðandi þetta samkomulag um meintar skuldir ríkissjóðs við innstæðutryggingakerfi Breta og Hollendinga vegna gjaldþrots Icesave-útibúanna í löndum þeirra.

Ein hugmyndin sem kviknaði í því sambandi var að bjóða RUV samstarf við tvo fulltrúa sem stóðu að borgarafundum í kjölfar bankahrunsins; annar á Akureyri og hinn í Reykjavík. Í þessum tilgangi var dagskrárstjóra skrifað bréf þar sem hugmynd að borgarfundi var kynnt. Útvarpsstjóra ásamt innanríkis- og menntamálaráðherra svo og þingmanninum, Margréti Tryggvadóttur, var sent afrit af þessu bréfi.

Í bréfinu, sem er dagsett þ. 8. mars sl.,segir m.a:

Hugmyndin er til komin fyrir það að mikið vantar upp á að þjóðin hafi verið upplýst um kosti og galla samningsins. Það vantar líka mikið upp á málefnalega og upplýsandi umræður um það hvaða hættur og hvaða ávinningar það eru sem skipta máli varðandi mismunandi afstöðu þeirra sem vilja hafna samningum og hinna sem vilja samþykkja hann.

Það er skylda kjósenda að taka upplýsta ákvörðun varðandi þessar og aðrar kosningar en það er ekki síður skylda stjórnvalda að veita upplýsingar og gera þær aðgengilegar. Hvaða vettvangur er betur til þessa fallinn en einmitt Ríkissjónvarpið?

Í framhaldinu er hugmyndin kynnt en í meginatriðum gengur hún út á það að í kjölfar stuttra framsöguerinda og enn styttra innleggs frá pallborði, sem skiptist jafnt á milli já- og nei-sinna, fái gestir í sjónvarpssal að varpa fram spurningum til framsögumanna og annarra í pallborði. Bréfritari óskaði eftir fundi með þeim sem hefðu með málið að gera ásamt fulltrúunum tveimur úr grasrótinni.

Dagskrárstjóri RUV svaraði þessu erindi nær samstundis en benti á að málið væri ekki í hans höndum heldur fréttastjóra. Orðrétt segir Sigrún Stefánsdóttir:

Ég veit að Óðinn Jónsson er búinn að búa til aðgerðaráætlun vegna málsins. Hann verður með tvo upptekna þætti, með og á móti og síðan umræðuþátt í sjónvarpssal á fimmtudegi fyrir kosningarnar. Síðan umfjöllun þegar niðurstaða liggur fyrir.

Óðinn Jónsson, staðfesti þessi orð Sigrúnar í svarbréfi sínu nokkrum dögum síðar, þ.e. 11. mars sl., þar sem hann segir:

RÚV verður með kynningu á þeim kostum sem þjóðin stendur frammi fyrir,bæði með sérstökum JÁ og NEI-þáttum og umræðuþætti í vikunni á undan atkvæðagreiðslunni. Þar að auki er fjallað sérstaklega um málið í tveimur fréttaskýringum á sunnudagskvöldum - næst á sunnudaginn kemur. Til viðbótar er umfjöllun í fréttum og dægurmálaþáttum.

 

Fulltrúarnir sem settu sig í samband við yfirmenn RUV óskuðu eftir leyfi til að vitna í svör fréttastjórans sem ítrekaði þetta enn frekar í svarbréfi sínu frá 28, mars sl: „Eins og fram hefur komið, þá annast RÚV sjálft málefnalega og vandaða kynningu á Icesave-málinu en felur það ekki öðrum.“ (feitletrun mín)

Nú er það sjónvarpsáhorfenda að meta það hvort þeim finnst Ríkissjónvarpið hafa staðið sig vel eða illa í því að upplýsa þá um gagnstæð sjónarmið já- og nei-sinna á málefnalegan og upplýsandi hátt og hvort borgarafundur í sjónvarpssal með aðkomu grasrótarinnar hefði verið heppilegur vettvangur til slíks. Það er þó rétt að minna á það að enn eru u.þ.b. tvær vikur fram að þjóðaratkvæðagreiðslunni um nýju Icesave-lögin þ. 9. apríl n.k.

Gunnar Skúli Ármannsson, læknir og
Rakel Sigurgeirsdóttir, framhaldsskólakennari

Neyðarkall frá íslenskum borgurum til AGS og ESB

Að frumkvæði Gunnars Tómassonar, hagfræðings og fyrrverandi ráðgjafa hjá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum, og fleiri Íslendinga var meðfylgjandi bréf sent til Dominiques Strauss-Khans, framkvæmdastjóra Alþjóðagjaldeyrissjóðnum, og José Manuels Barrosos, forseta Framkvæmdarstjórnar Evrópusambandsins. Bréfið var sent til þeirra í ljósi þess lykilshlutverks sem AGS og ESB skipuðu í nóvember 2008 þegar samningaviðræðurnar vegna Icesave hófust.

Á þessum tíma setti AGS fram spár um efnahagshorfur Íslands og gengið var frá samkomulagi um að ef efnahagsþróun landsins yrði umtalsvert verri en þessar spár gerðu ráð fyrir þá gæti Ísland farið fram á viðræður við Bretland og Holland vegna þeirra þátta sem liggja til grundvallar frávikinu og um sjálft viðfangsefnið Icesave. Nýlegt mat AGS á þróuninni á árunum 2009 til 2010 og spár fyrir 2011 til 2013 gefa mun verri mynd en fyrri spár.

Bréfritarar hafa áhyggjur af því að núverandi frumvarp um Icesave-samninginn, sem verður lagt fyrir í þjóðaratkvæðagreiðslunni 9. apríl n.k., endurspegli ekki þessa neikvæðu þróun. Því fara bréfritarar þess á leit við AGS og ESB að þessar stofnanir „geri ítarlegt og sjálfstætt endurmat á skuldaþoli Íslands annars mun vanhugsuð úrlausn Icesave-málsins þröngva Íslandi í ósjálfbæra erlenda skuldagildru.“

Reykjavík 28. mars 2011

Hr. Dominique Strauss-Kahn
framkvæmdarstjóri
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
Washington, DC 20431
USA
/
Hr. José Manuel Barroso
forseti Framkvæmdarstjórnar Evrópusambansins
1049 Brussels, Belgium

Kæri, hr. Strauss-Kahn. / Kæri, hr. Barroso.

Eftir hrun íslenska bankakerfisins í október 2008 féll verg landsframleiðsla (VLF) um 25% á næstu tveimur árum eða úr 17 milljörðum bandaríkjadala niður í 12‚8 milljarða bandaríkjadala (USD). Ef spá Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (AGS) um 14,8% vöxt vergrar landsframleiðslu næstu þrjú árin gengur eftir mun hún nema 14,7 milljörðum bandaríkjadala árið 2013 og vera 13% lægri en árið 2008.

Horfurnar eru aðeins skárri ef mið er tekið af vergri landsframleiðslu á stöðugu verðlagi í íslenskum krónum . AGS spáir að árið 2013 verði verg landsframleiðsla um 2-3% lakari en árið 2008 sem þýðir að hún verður 4-6% lægri en AGS spáði í nóvember 2008.

Með öðrum orðum þá eru efnahagshorfur Íslands umtalsvert lakari en gengið var út frá við gerð svokölluðu Brussels viðmiða fyrir ICESAVE samninga sem aðilar málsins samþykktu undir handleiðslu viðkomandi stofnunar Evrópusambandsins (ECOFIN) í nóvember 2008.

Jafnframt telur AGS að vergar erlendar skuldir Íslands í lok ársins 2009 hafi verið um 308% af vergri landsframleiðslu. Það þýðir nærri tvöfalt það 160% hlutfall sem sjóðurinn spáði í nóvember 2008. Í skýrslu AGS um Ísland, dagsettri 22. desember 2010, er því spáð að vergar erlendar skuldir Íslands muni nema 215% af vergri landsframleiðslu í árslok 2013 (sjá töflu 3, bls. 32 í umræddri skýrslu) eða liðlega tvöfalt það 101% hlutfall sem spáð var í nóvember 2008 (sjá töflu 2, bls. 27 í sama riti).

Vergar erlendar skuldir Íslands í lok 2009 voru langt umfram það 240% hlutfall  af vergri landsframleiðslu sem starfsmenn AGS mátu sem „augljóslega ósjálfbært” í skýrslu þeirra sem er dagsett 25. nóvember 2008 (sjá bls. 55 í þessari skýrslu).

Meginmarkmið þess samningaferils um ICESAVE sem hleypt var af stokkunum í nóvember 2008 var að tryggja uppgjör á flóknum málum sem viðkomandi aðilar, að meðtöldum ESB og AGS, voru einhuga um að leiða til farsællar lausnar samhliða endurreisn íslenska hagkerfisins. 

Við undirritaðir Íslendingar höfum verulegar áhyggjur af því að fyrirliggjandi drög að samkomulagi um ICESAVE samrýmist ekki þessu meginmarkmiði, og vísum í því sambandi til umsagna AGS um þróun og horfur varðandi innlendar hagstærðir og erlenda skuldastöðu Íslands hér að ofan.  

Því förum við þess virðingarfyllst á leit við ESB og AGS að þessar stofnanir takist á hendur ítarlegt og sjálfstætt endurmat á skuldaþoli Íslands svo að vanhugsuð úrlausn ICESAVE-málsins þröngvi ekki Íslandi í ósjálfbæra erlenda skuldagildru.

Virðingarfyllst,

Gunnar Tómasson, hagfræðingur

 

Ásta Hafberg, háskólanemandi

Gunnar Skúli Ármannsson, læknir

Helga Þórðardóttir, kennari

Jakobína Ingunn Ólafsdóttir, stjórnsýslufræðingur

Lilja Mósesdóttir, þingmaður Vinstri grænna

Rakel Sigurgeirsdóttir, framhaldsskólakennari

Sigurjón Þórðarson, formaður Frjálslynda flokksins

Vigdís Hauksdóttir, þingmaður Framsóknarflokksins

Þór Saari, þingmaður Hreyfingarinnar

Þórður Björn Sigurðsson, starfsmaður Hreyfingarinnar

Af hverju NEI við Icesave? (myndband)

Hópurinn sem stóð á bak við áskorunina til forsetans um að vísa Icesave III til þjóðaratkvæðagreiðslu ef þau yrðu samþykkt sem lög frá Alþingi er enn að. Nú eru hóparnir tveir. Þeir kalla sig Advice og Samstaða þjóðar gegn Icesave og halda báðir uppi ástæðum þess að segja nei við nýju Icesave-lögunum. Samkvæmt því sem kom fram í sjónvarpsfréttum á RUV í gærkvöldi hafa þessir hópar verið áberandi (sjá hér)

Hóparnir eiga það sameiginlegt að vera á móti núverandi samningum. Myndbandið sem ég birti hér á þessu bloggi í síðustu viku hefur ekki átt hvað sístan þátt í því. Þegar þessi orð eru skrifuð eru þeir að smella í 4.000 sem hafa séð það en orðspor þess hefur spurst út víða. Þess má geta að útkoma þess varð m.a. til þess að einn skapara Icesave sá ástæðu til að atyrða Þór Saari í heilli bloggfærslu fyrir það sem kom fram í svari hans við spurningunni: Hvers vegna ætlar þú að segja nei við nýju Icesave-lögunum í komandi þjóðaratkvæðagreiðslu? Þetta hefur hann eftir Þór:

„Þetta er ekki byrði sem almenningur á að bera, ég tala nú ekki um í svona tilfelli, þar sem Landsbankinn var sennilega rekinn sem einhvers konar glæpafyrirtæki og Björgólfsfeðgar eiga einfaldlega að borga þetta.“

Í framhaldinu segir gerandinn:

Háttvirtur þingmaðurinn telur sig greinilega ekki þurfa að færa rök fyrir máli sínu, þegar hann sakar menn um glæpi. Í þessu tilviki er ljóst, að þingmaðurinn telur mig og föður minn hafa notið ávaxtanna af „einhvers konar glæpafyrirtæki“ og í þeim orðum hans að við eigum „einfaldlega að borga þetta“ felst auðvitað að við berum ábyrgð á þessum meintu glæpum.

Ærumeiðandi fullyrðingar af þessu tagi eru engum sæmandi og það kemur sérstaklega á óvart að þær séu ættaðar frá manni, sem situr á Alþingi Íslendinga. Þór Saari kærir sig hins vegar kollóttan og dreifir óstaðfestum gróusögum og rakalausum fullyrðingum að vild [...] (sjá hér (leturbreytingar eru mínar))

Nú hefur þetta tiltekna viðtal verið klippt út úr viðtalasyrpunni og birt sér. Það má sjá það hér. Ég vek athygli á því að notandinn kjosumis hefur nú þegar sett inn 6 myndbönd þannig að þeir eru fleiri sem hafa verið klipptir út og settir sér. Ég hvet ykkur endilega til að fara þarna inn og hlusta og skoða og taka svo þátt í að deilda og dreifa lengri myndskeiðunum og þeim styttri hvarvetna þar sem þess er kostur.

Megintilgangurinn er að kynna NEI-hliðina sem hefur átt afar erfitt uppdráttar í hefðbundnum prent- og ljósvakamiðlum. Hér fyrir neðan er svo 2. hlutinn tilbúinn til netmiðlunar:

Kannar afstöðu lesenda til Icesave

Mér dettur ekki hug að bregðast svo stórum væntingum!

Hópur Íslendinga sendi Herman Van Rompuy, forseta ESB, bréf með spurningum varðandi Icesave sl. föstudag.  Í kjölfarið voru fréttatilkynningar sendar á innlenda og erlenda fjölmiðla ásamt bréfinu. Hér heima voru það Morgunblaðið og Svipan sem birtu það (sjá hér og hér) og Smugan fjallaði um það líka (sjá hér) Nokkrir þeirra sem settu nöfn sín undir það birtu bréfið á bloggsvæðum sínum í upphafi vikunnar.

Eins og er höfum við rekist á bréfið á þremur erlendum miðlum. Þ.e. Irish Left Review, á síðu Max Keiser’s og bloggi Dave Harrisson’s. Þetta eru þó ekki einu viðbrögðin sem bréfið hefur fengið. Sendandi bréfsins hefur verið að fá svör og viðbrögð við bréfinu víða að síðastliðna daga m.a. frá einum þingmanni Evrópupingsin og, Michael Hudson. Hann hefur óskað eftir leyfum þeirra til að birta það sem frá þeim hefur komið opinberlega.

Svörin sem hafa borist eru öll til vitnis um mikinn stuðning bréfritara við málstað þeirra Íslendinga sem setja sig upp á móti því að hérlendur almenningur þurfi að bera þungan af skuldum einkarekinna banka. Sumir taka það fram að þeir vænta mikils af  viðspyrnu íslensku þjóðarinnar og sjá fyrir sér víðtæk og jákvæð áhrif í þeirra heimalöndum ef okkur ber gæfa til að hafna þessum samningum.

Hér fyrir neðan fara fjögur fyrstu svörin sem við birtum:

Hressileg baráttukveðja að utan frá einum lesanda bréfsins:

I agree... why should the UK & NL hold the IS people hostage, on behalf
of dodgy banksters!!

Graham Kelly CEO

Michael Hudson, hag- og sagnfræðingur, ætti að vera Íslendingum að góðu kunnur. Hann hafði þetta um bréfið að segja:

Thank you for this letter.

    Actually, Iceland has the authority NOT to pay these debts. It is a basic principle of eocnomic law — and indeed, of moral society — that no economy should be forced into a situation where the public takes such great responsibility for lawbreakers that it must submit to emigration to escape debt.

    There is no reason for Iceland to revert to feudalism, depopulation, emigration. The basic economic principle is that “A debt that cannot be paid under normal circumstances, should not be paid.”

    There also is a basic principle that creditors should take responsibility for bad loans.
    So what amazes me is how Iceland is not pressing its natural rights in this case — not to speak of its legal rights, that already exist.

    Evidently that requires a replacement of many current members of the Althing. I wish I could be brought there to help you.

Sincerely,
Michael Hudson

Kveðja frá Portúgal:

Hello,

Greatings from Portugal, Madeira Island.

I support your cause and I hope you can see in the attached document what portuguese politicians are doing to portuguese People in the last 10 years: they spent more that the Law of the Budget 90.000 bilion euros (between 2000 and 2009).

They call it "international crisis".
The Icelend's People mouvement is censored in Portugal.

Please give notice.

Kind regards,
Pedro Sousa

Kveðja frá Havaí:

good luck, the world is watching your bravery and standing up against the bankers

aloha from hawaii,

what iceland has done....without fighting so far is remarkable on the world scene.
iceland shows peace is possible

if the responsible parties take their responsibilities of greed and dishonesty
so NOT paying back is your best policy.

please see if max keiser or stacy herbert can give you an interview about both:

standing up and not being afraid

being peaceful in your actions

thanks for your bravery
mahalo nui loa carley

 

Stuðningsmenn Icesave boða til fundar

Mikilvægar spurningar um Icesave sendar út til ESB

 Við tókum okkur saman nokkur hópur og skrifuðum forseta Evrópusambandsins meðfylgjandi bréf. Í bréfinu förum við stuttlega yfir það sem varðar Icesave-málið í nútíð og fortíð og vörpum fram spurningum til embættismanna ESB og EFTA varðandi lagalegu hlið samningsins, fordæmisgildi hans og viðbrögð ef núverandi samningi verður hafnað.

Hópurinn sem stendur að þessu bréfi á það sameiginlegt að vilja spyrna við fótum gegn því að skuldir einkafyrirtækja verði velt yfir á almenning; bæði hér á Íslandi og annars staðar í heiminum. Bréfið er skrifað í þeim tilgangi að vekja athygli á því sem Icesave-málið snýst raunverulega um en ekki síður hvaða fordæmisgildi það hefur fyrir allan almenning, hér heima og um alla jarðarkringluna, ef þessi nýjasti Icesave-samningur verður samþykktur.

**************************************************************

Íslandi 18.03 2011

Mr Herman Van Rompuy     

European Council
Rue de la Loi 175
B-1048 Brussels

 

Kæri  herra Van Rompuy

 

Haustið 2008 hrundi nánast allt íslenska bankakerfið (90%) á nokkrum dögum og þar með Landsbankinn og útibú hans í London og Amsterdam (Icesave-reikningarnir). Samkvæmt grundvallarreglu EES samningsins virðist jafnréttishugtakið um jafna stöðu allra á markaði vera undirstaða alls samstarfs innan Evrópusambandsins. Það kemur skýrt fram í 1. hluta samningsins um EES eins og hann birtist í íslenskum lögum nr. 2/1993 en þar segir svo í e. lið 2. töluliðar 1. gr:

„að komið verði á kerfi sem tryggi að samkeppni raskist ekki og að reglur þar að lútandi verði virtar af öllum“ (Áhersluletur er bréfritara)

Þarna er beinlínis sagt að ein af grundvallarreglum EES samstarfsins sé að raska ekki samkeppni. Í ljósi þessa verður ekki betur séð en breskum og hollenskum stjórnvöldum hafi borið skylda til að sjá til þess að útibú Landsbanka, í London og Amsterdam, hefði fullgildar tryggingar innlána í Tryggingasjóðum innistæðueigenda í viðkomandi löndum. Annað hefði verið mismunun á markaði annars vegar í óhag fjármagnseigenda en hins vegar til hagsbóta fyrir Landsbankann.

Bretar og Hollendingar tóku Icesave einhliða úr eðlilegum farvegi réttarfars yfir í hið pólitíska umhverfi. Á þeim grundvelli krefja þeir íslenska skattgreiðendur af mikilli hörku um endurgreiðslu þeirra innlána sem tryggð áttu að vera í bresku og hollensku innistæðutryggingakerfi eins og EES reglurnar kveða skýrt á um.

Fyrstu viðbrögð íslenskra stjórnvalda voru að þau hefðu verið beitt ofríki og vildu því fara með málið fyrir dómstóla. Bretar og Hollendingar höfnuðu því en áður höfðu Bretar sett hryðjuverkalög á Ísland og Landsbankann. Bretar stöðvuðu í framhaldinu starfsemi Kaupþings-banka (Singer & Friedlander) í London og féll þá stærsta fjármálafyrirtæki Íslands.

Vegna harkalegra viðbragða Breta og Hollendinga lokaðist fyrir flæði fjármagns til og frá Íslandi. Með því voru ríkisfjármál Íslands tekin í gíslingu. Þess vegna urðu Íslendingar að samþykkja að semja um Icesave-skuldina til að fá aðstoð Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Krafa AGS um þetta atriði kom fyrir samstilltan þrýsting Breta, Hollendinga og ESB-þjóðanna að gangast undir Icesave-kröfurnar.

Núverandi Icesave-samningar geta kostað okkur hálf fjárlög íslenska ríkisins. Ef neyðarlögin frá því í október 2008 verða dæmd ógild verða Icesave-kröfurnar tvöföld fjárlög ríkissjóðs. Íslenskur almenningur á erfitt með að sætta sig við að bera þessar byrðar vegna fjárglæfrastarfsemi einkabanka. Byrðar sem í raun tilheyra tryggingasjóðum Breta og Hollendinga samkvæmt grunnreglum EES um jafna samkeppnisstöðu útibúa Landsbankans í þessum löndum við aðra banka á sama markaðssvæði.

Íslenska þjóðin mun kjósa um nýjasta Icesave-samninginn þann 9. apríl næst komandi. Við höfnuðum þeim síðasta. Þess vegna finnst okkur undirrituðum áríðandi að fá svör við eftirfarandi spurningum fyrir þann tíma.

1.      Hvers virði eru þríhliða samningar (Icesave samningarnir) þar sem tveir aðilar samningsins hafna eðlilegri málsmeðferð og í krafti aðstöðu sinnar neyða þriðja aðilann að samningaborði til að fjalla um málefni sem allar líkur benda til að séu uppgjörsmál Landsbankans við innistæðutryggingakerfi Breta og Hollendinga?

2.      Hvers vegna var Íslendingum meinað að verja sig fyrir þar til bærum dómstólum um réttmæti krafna Breta og Hollendinga haustið 2008?

3.      Í ljósi þess að Landsbankinn varð að fara eftir breskum lögum hvers vegna var honum þá heimilað að taka við innlánum áður en bankinn var búinn að tryggja sig hjá breska innistæðutryggingasjóðnum?

3.1  Veitti það bankanum ekki óeðlilegt forskot á markaði að vera undanskilinn þeirri kröfu?

3.2  Var hagur breskra neytenda ekki fyrir borð borinn með því að leyfa Landsbankanum að tryggja sig með minni kostnaði en aðrir á markaði?

3.3  Ætlar ESB að láta Breta og Hollendinga komast upp með að brjóta grunnreglur EES samningsins um jafna stöðu fyrirtækja á sama markaði ?

4        Samrýmist það stefnu ESB að þegar einkabanki verður gjaldþrota myndist krafa á skattfé almennings?

5        Er innistæðutryggingakerfi einhvers Evrópulands nógu öflugt til að standa undir falli 90% af bankakerfinu í landi sínu?

6        Hver verða viðbrögð ESB ef íslenskur almenningur hafnar nýjustu Icesave samningunum þann 9. apríl n.k?

 

Virðingarfyllst og með ósk um góð svör

Ásta Hafberg, háskólanemi
Baldvin Björgvinsson, raffræðingur/framhaldsskólakennari
Björn Þorri Viktorsson, hæstaréttarlögmaður
Elinborg K. Kristjánsdóttir, fyrrverandi blaðamaður, nú nemi
Elías Pétursson, fyrrverandi framkvæmdarstjóri
Guðbjörn Jónsson, fyrrverandi ráðgjafi
Guðmundur Ásgeirsson, kerfisfræðingur
Gunnar Skúli Ármannsson, læknir
Haraldur Baldursson, tæknifræðingur
Helga Garðarsdóttir, háskólanemi
Helga Þórðardóttir, kennari
Inga Björk Harðardóttir, kennari/myndlistakona
Karólína Einarsdóttir, líffræðingur og kennari
Kristbjörg Þórisdóttir, kandídatsnemi í sálfræði
Kristján Jóhann Matthíasson, fyrrverandi sjómaður
Pétur Björgvin Þorsteinsson, djákni í Glerárkirkju
Rakel Sigurgeirsdóttir, framhaldsskólakennari
Sigurjón Þórðarson, líffræðingur
Sigurlaug Ragnarsdóttir, listfræðingur
Steinar Immanúel Sörensson, hugmyndafræðingur
Þorsteinn Valur Baldvinsson Hjelm, eftirlitsmaður
Þórður Björn Sigurðsson, starfsmaður Hreyfingarinnar

Afrit sent til ýmissa ráðamanna ESB og EFTA, viðkomandi ráðuneyta Bretlands, Hollands og Íslands auk evrópskra fjölmiðla.

Hafnaði boði um að segja af sér

Af hverju NEI við Icesave?

Skoðanir eru skiptar á því hvort sé viturlegra að hafna eða samþykkja nýju Icesave-lögunum. Mikill meiri hluti eigna- og valdastéttarinnar er á því að Íslendingar eigi enga úrkosti aðra en greiða fyrir Icesave-sprell þeirra Björgólfsfeðga. Margt bendir hins vegar til þess að stór hluti almennings ætli sér að segja NEI við Icesave III eins og Icesave II.

Ein þeirra já-raka sem hafa verið endurnýtt í Icesave-þáttunum þremur er að dómstólaleiðin sé ekki fær enda gæti hún reynst skeinuhætt. Auk þess hefur því verið haldið mjög á lofti í öllum þessum þáttum að útilokað sé að ná hagstæðari samningi. Þeir sem halda þessum rökum fram eiga greiðan aðgang að fjölmiðlunum sem langflestir eru í eigu þeirra aðila sem hafa beinna hagsmuna að gæta varðandi það að Icesave-sukkið dæmist á þjóðina en ekki á þá sjálfa eða hagsmunatengda aðila.

Þeir sem vilja vara við rökum eins og þeim sem eru tilgreind hér að ofan eiga síður aðgang að fjölmiðlum enda tilheyra margir þeirra aðeins „sauðsvörtum“ almúganum. Meðlimir Samstöðu þjóðar gegn Icesave, sem allir eru á móti núverandi samningum, svíður undan því að horfa upp á það  ójafnvægi sem kemur fram á milli já- og nei-viðhorfana varðandi Icesave III í öllum stærstu miðlum landsins og gripu því til sinna ráða.

Í samstarfi við Lifandi mynd boðuðum við bæði lærða og leika, sem hafa opinberað það að þeir muni hafna nýju Icesave-lögunum í komandi þjóðaratkvæðagreiðslu, niður á Austurvöll. Þar voru þeir spurðir út í það hvað grundvallaði afstöðu þeirra. Afraksturinn eru tvö myndbönd. Það fyrra var sett inn á heimasíðu samstöðuhópsins í gær (Sjá hér) Það seinna er væntanlegt þar um eða upp úr næstu helgi. Næstu daga munu líka valin viðtöl birtast stök á heimasíðunni samstöðunnar.

Hér fyrir neðan er 1. hlutinn en spurningin sem var lögð fyrir viðmælendur er einfaldlega: „Hvers vegna ætlar þú að segja NEI við nýju Icesave-lögunum í komandi þjóðaratkvæðagreiðslu?“ Mig langar til að nota tækifærið og hvetja alla, sem áhuga hafa, til að deila og dreifa þessari upptöku hér á Netinu.

 

Ég bendi á að Svipan er búin að birta frétt af útkomu þessa myndbands og vinna lista yfir helstu rök sem koma fram í svörum viðmælenda. (Sjá hér)

Á annað hundrað kusu í dag

Áður en þolinmæðin verður banvæn!

Við Sigurlaug Ragnarsdóttir, betur þekkt sem Cilla Ragnars, höfum verið í Bítinu á Bylgjunni tvo síðastliðna fimmtudagsmorgna. Þar höfum við rætt það sem aflaga hefur farið í samfélaginu, hvernig það hefur farið með okkur og hvað við getum gert til að breyta því. Við verðum þar aftur í fyrramálið upp úr kl 7:30.

Allir sem hafa tekið þátt í viðspyrnunni frá haustinu 2008 hljóta að þekkja Cillu Ragnars eða heyrt á hana minnst. Fyrir þá sem eru að sjá nafn hennar í fyrsta skipti skal bent á að Cilla var ein þeirra sem bauð sig fram til stjórnlagaþings en í kynningu sinni fyrir kosningarnar til þess segir hún:

Ég lít svo á að stjórnarskráin eigi að endurspegla í hvernig samfélagi við viljum búa og hvernig stjórnsýslan eigi að virka. Þá er mikilvægt að við skilgreinum hvaða kröfur við gerum til valdhafanna og hver ábyrgð þeirra er gagnvart hinum almenna borgara.

Haustið 2008 bjó ég sjálf á Akureyri þar sem ég byrjaði  viðspyrnuna með því að taka þátt í reglulegum mótmælagöngum sem voru gengnar þar á hverjum laugardegi. Sigurbjörg Árnadóttir stóð að nokkrum borgarafundum þetta haust en ég og fleiri fórum inn í utanumhald þeirra með henni í upphafi ársins 2009. Þeir sem hafa fylgst með þessu bloggi frá þessum tíma kannast væntanlega við ýtarlegar fundargerðir sem ég tók saman fyrir þennan vettvang.

Cilla Ragnars var hins vegar hér. Ég fylgdist með henni úr fjarlægð og undraðist kraft hennar og afköst. Ég hitti hana fyrst í desember 2008 og það var engu líkara en við hefðum alltaf þekkst. Leiðir okkar hafa margsinnis legið saman síðan í ýmis konar viðspyrnuverkefnum enda hugmyndir okkar og skoðanir í meginatriðum af sama meiði.

Hér að neðan eru krækjur í báðar heimsóknir okkar í Bítið. Í fyrstu heimsókninni byrjuðum við á að rekja það í stuttu máli hvar við vorum haustið 2008 og hvert fyrstu viðbrögð okkar þá hafa leitt okkur. Við minnum á þær kröfur sem komu fram mjög snemma í mótmælunum um neyðar- og/eða utanþingsstjórn. Slíkri stjórn var ætlað að bregðast við því alvarlega ástandi sem blasti við okkur þá. Þá minnum við á svar stjórnvalda sem voru kosningar sem var auðvitað öruggasta flóttaleiðin undan þessari kröfu.

Kosningabaráttan 2009 bar öll merki þess sem koma skyldi. Það hefur líka komið á daginn að stjórnvöld ætla engu að breyta. Hagsmunir fjármálakerfisins eru svo samofnir þeirri stjórnmálastétt sem hefur lagt undir sig alþingishúsið að það hvarflar ekki að þeim að breyta neinu. Raunveruleg stefna vel flestra þingmanna gömlu flokkanna er að einkavæða gróðann og þjóðnýta tapið. Þegar litið er til baka yfir það sem hæst hefur borið í pólitíkinni frá haustinu 2008 rekur líka hvert dæmið annað þessu til staðfestingar.

Það er ekkert nýtt að kosningarloforð hafi verið brotin en ein stærsta krafan í mótmælunum haustið 2008 var sú að hér færi fram uppgjör. Það vantaði ekki að hér væri skipuð nefnd til að rannsaka það sem aflaga fór og leiddi til efnahagshrunsins. Afraksturinn var Rannsóknarskýrslan sem kom út fyrir tæpu ári síðan.  Það fer hins vegar lítið fyrir uppgjörinu þó af og til komi fram nær þriggja ára gamlar fréttir um það hvernig bankar og fjármálafyrirtæki voru rekin í aðdraganda hrunsins.

Það hefur blasað við hverjum hugsandi manni í a.m.k. tvö og hálft ár að þessi fyrirtæki voru að miklu leyti rekin eins og þau hafi verið í höndum mafíóista. Miðað við þær litlu afleiðingar sem þessi staðreynd hefur haft á afkomu og líf gerandanna þá er eðlilegt að gera ráð fyrir gagnkvæmum hagsmunatengslum gömlu flokkanna og viðskiptalífsins. Margir núverandi þingmenn hafa styrkt  þessa ályktun bæði með orðum sínum og gjörðum.

Margir vinstri menn bundu við það vonir að sú „vinstri stjórn sem nú situr við völd“ myndi  rétta við hlut almennings en þeim fer stöðugt fækkandi sem ráða við að horfa fram hjá þeirri staðreynd að dekur núverandi stjórnar við forkólfa efnahags- og viðskiptalífs er síst minna en í stjórnartíð hægri stjórna. Stjórn og stjórnarandstaða virðast líka afar samstíga hvað þessa forgangsröðun varðar þó vissulega séu það alltaf einhverjir sem reyna að beita sér fyrir hagsmunum almennings.

Undir lok viðtalsins sl. fimmtudag vikum við aðeins að því hvað er til ráða en við fjöllum ítarlegar um það á morgun. Þeir sem misstu af upphafinu geta hlustað á báðar upptökurnar hér fyrir neðan þar sem krækjurnar leiða inn á þær.

Bylgjan | 24. Febrúar. 2011

Í Bítið - Rakel Sigurgeirsdóttir og Sigurlaug Ragnarsdóttir um betra samfélag, nýtt Ísland

Bylgjan | 3. Mars. 2011

Í Bítið - Rakel Sigurgeirsdóttir og Sigurlaug Ragnarsdóttir áhugamanneskjur um betra Ísland 

Þeir sem hafa ekki enn kynnt sér kröfuna um utanþingsstjórn geta gert það hér.

Látnir lausir á 8. tímanum

Svarbréf frá Gylfa Arnbjörnssyni við opnu bréfi

Þ. 23. febrúar sl. sendu eftirtaldir: Ásta Hafberg, Björk Sigurgeirsdóttir, Gunnar Skúli Ármannsson, Elías Pétursson, Jón Lárusson, Kristbjörg Þórisdóttir, Ragnar Þór Ingólfsson og Rakel Sigurgeirsdóttir, Gylfa Arnbjörnssyni og Guðbjarti Hannessyni opið bréf (sjá hér) Erindi bréfsins var svohljóðandi spurning: Hvernig myndir þú, ágæti Guðbjartur/Gylfi, ráðleggja fólki að ná endum saman með áðurnefndum hundrað og sextíuþúsund króna tekjum á mánuði?

Svar hefur borist frá Gylfa Arnbjörnssyni, forseta Alþýðusambands Íslands, sem við höfum fengið leyfi til að birta. Væntanlega mun allur hópurinn birta það á bloggunum sínum auk þess sem fjölmiðlum verður sent þetta svar en hér er svarbréfið frá Gylfa:

Reykjavík, 28.febrúar 2011

Ágætu viðtakendur.

Ég vil byrja á að þakka ykkur fyrir bréfið og tek heilshugar undir mikilvægi þess að fram fari vönduð og góð umræða um stöðu þeirra hópa sem veikast standa í okkar samfélagi og með hvaða hætti við getum tryggt að allir landsmenn búi við mannsæmandi kjör og hafi tækifæri til virkrar samfélagþátttöku.

Umræðan um neysluviðmið og framfærsluþörf er flókin og vekur upp ýmsar áleitnar spurningar sem erfitt er að svara með algildum hætti, oftast er hér um að ræða huglægt og persónulegt mat manna sem seint verður óumdeilt. Skoðun mín hefur verið sú að rétt væri í þessu samhengi að horfa til alþjóðlegra mælikvarða og meta umfang vandans þannig að horft sé til þess hversu stór hluti þjóðarinnar hefur ráðstöfunartekjur sem eru lægri en gengur og gerist í því samfélagi sem um ræðir. Evrópusambandið skilgreinir þann hóp sem er undir s.k. lágtekjumörkum sem þau heimili sem hafa lægri ráðstöfunartekjur en sem nema 60% af miðgildi ráðstöfunartekna. Í þessu flest tilraun til þess að bæði meta umfang fátæktar í samfélagi út frá tekjum fremur en að meta þörf fólks fyrir ýmsa neyslu og einnig setja fram skilgreint markmið fyrir bæði stjórnvöld og aðila vinnumarkaðar að vinna eftir við ákvörðun lægstu launa og bóta.   

Öllum má vera ljóst að þau heimili sem þurfa að framfleyta sér á bótum eða lágmarkslaunum búa mörg við kröpp kjör. Hér er fyrst og fremst um samfélagslegt viðfangsefni að ræða, sem snýst um það með hvaða hætti við skiptum þeim lífsgæðum sem þjóðin býr yfir. Vissulega hefur verkalýðshreyfingin veigamikið hlutverk í þeim efnum í gegnum aðkomu sína að gerð kjarasamninga en pólitísk sýn og aðgerðir stjórnvalda í efnahags- og félagsmálum ráða hér úrslitaáhrifum um hvernig til tekst. Verkalýðshreyfingin hefur í baráttu sinni lagt áherslu á að stjórnvöld nýti þá möguleika sem í skattkerfinu felast til þess að hafa áhrif á tekjuskiptingu í samfélaginu og tryggi með pólitískri stefnu sinni félagslegt jafnrétti á sem flestum sviðum s.s. í mennta- og heilbrigðismálum svo ekki sé talað um það sem snýr að velferð og uppvexti barna og ungmenna. Allt eru þetta þættir sem varða miklu möguleika fólks til virkni og velfarnaðar í nútíma samfélagi.

 Á síðustu árum hefur góð samstaða verið um það innan verkalýðshreyfingarinnar að leggja megin áherslu á að bæta kjör þeirra hópa sem lakast standa, þetta hefur endurspeglast í áherslum í kjarasamningum og í kröfum gagnvart stjórnvöldum. Samið hefur verið um hækkanir á lægstu laun talsvert umfram almennar launahækkanir og kröfur gerðar á stjórnvöld í tengslum við kjarasamninga um hækkun á bótum almannatrygginga og atvinnuleysistrygginga auk þess sem rík áhersla hefur verið á að auka tekjujöfnunarhlutverk skattkerfisins m.a. í gegnum hækkun persónuafsláttar og hækkanir á barna- og húsnæðisbótum.

Í nýlegum samanburði á stöðu lægstu launa innan Evrópusambandsins kom í ljóst að Ísland er enn í hópi þeirra ríkja sem hafa hæst lágmarkslaun. Fyrir hrun krónunnar árið 2008, í kjölfar alvarlegustu hagstjórnarmistaka sem sögur fara af, var raungildi lægstu launa enn hærra og vorum við hæst í Evrópu. Einnig kom fram í þessari könnun, að ef lægstu laun eru sett í hlutfall við meðallaun í viðkomandi löndum, var það hlutfallið hæst hér á landi. Þetta sýnir betur en nokkuð annað þann mikla árangur sem stefna verkalýðshreyfingarinnar um að hækka lægstu laun umfram almennar launahækkanir hefur skilað. Í yfirstandandi kjaraviðræðum er ljóst, að þrátt fyrir áherslu á að tryggja aukin kaupmátt með almennum launahækkunum, er uppi þessi sama áhersla á jöfnun kjara. Í síðasta kjarasamningi tókst okkur að tryggja óbreyttan kaupmátt lágtekjuhópanna þrátt fyrir mestu efnahagskreppu Íslandssögunnar. Nú getum við byggt ofan á þann grunn og aukið kaupmátt lágtekjuhópanna þannig að við endurheimtum stöðu okkar í fremstu röð.

Virðingarfyllst,

Gylfi Arnbjörnsson

Forseti Alþýðusambands Íslands

Ég bendi áhugasömum á krækju í fréttabréf ASÍ sem Gylfi benti  en það fjallar um lögbundin lágmarkslaun í Evrópu árið 2011 og frétt sem Eyjan byggir á því. Hópurinn sem stóð að opna bréfinu, sem er tilefni bréfsins frá Gylfa hér að ofan, undirbýr viðbrögð við svarbréfi hans sem munu líka vera gerð opinber.