Amma þín, frænka þín, vinkona þín, þú.

 Myndin hér að neðan er tekin í Aþenu eftir síðustu áramót. Grísk grasrótarsamtök hafa dreift henni víðsvegar á Netinu með þessum texta: „Η γιαγιά σου; Η θεία σου; Η φίλη σου; Εσύ;“ sem útleggst þannig: Amma þín, frænka þín, vinkona þín, þú.

Myndin kallar óneitanlega fram djúpa samúð með grískum almenningi sem er kominn af mörgum helstu stórmennum vestrænnar sögu auk þess sem menning Vesturlandanna byggir að mjög miklu leyti á þeim hugmyndaheimi sem á rætur sínar í grískum hetju- og goðsögnum.

Ef svona er komið fyrir Grikkjum hversu langt eiga þá menningarsamfélögin eftir sem grundvalla tilveru sína á því sem þeir þáðu af því sem grískt er? Hversu langt verður þangað til að tilefnin til að yrkja eins og raunsæisskáldið Gestur Pálsson orti undir lok 19. aldar blasa við á hverju götuhorni?

Betlikerlingin
Hún hokin sat á tröppu en hörkufrost var á
og hnipraði sig saman uns í kufung hún lá
og kræklóttar hendurnar titra til og frá,
um tötrana fálma, sér velgju til að ná.

Og augað var sljótt sem þess slokknað hefði ljós
í stormbylnum tryllta um lífsins voða-ós
það hvarflaði glápandi, stefnulaust og stirt
og staðnæmdist við ekkert - svo örvæntingarmyrkt.

Á enni sátu rákir og hrukka' er hrukku sleit,
þær heljarrúnir sorgar er engin þýða veit.
Hver skýra kann frá prísund og plágum öllum þeim
sem píslarvottar gæfunnar líða hér í heim?

Hún var kannski perla sem týnd í tímans haf
var töpuð og glötuð svo enginn vissi af,
eða gimsteinn, sem forðum var greyptur láns í baug,
- en glerbrot var hún orðin á mannfélagsins haug.

„Hún var kannski perla [...] en glerbrot var hún orðin á mannfélagsins haug“

Athugasemdir

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 26.4.2012 kl. 09:08]

Magnað ljóð og myndin segir meira en þúsund orð. 

[Rakel Sigurgeirsdóttir, 26.4.2012 kl. 12:59]

Þau eiga saman myndin og ljóðið.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 26.4.2012 kl. 13:01]

Svo sannarlega.

[Gunnar Skúli Ármannsson, 26.4.2012 kl. 18:37]

Magnað ljóð sem segir svo ótal margt!

[Rakel Sigurgeirsdóttir, 28.4.2012 kl. 00:25]

Ort á raunsæistímanum í lok 19. aldar. Stefnan gekk út á að skáldin ættu að fletta ofan af félagslegu órétti í verkum sínum. Bókmenntunum var þannig ætlað að vera læknir samfélagsins. Meðalið sem mælt var með á þeim tíma var háðið. Gestur Pálsson var mjög leikinn í beitingu háðsins í verkum sínum en Betlikerlingin nær án efa best til samtímans af verkum hans.

Það kæmi mér reyndar ekkert á óvart þó þú gætir skemmt þér yfir verkum hans. Einkum fyrirlestri hans um lífið í Reykjavík þar sem hann sakar Reykvíkinga um eintrjánungsskap og mannorðssýki! Algjörlega dásamleg orð